Uzm. Dr. Nedret Akcan Diyabet Hakkında Bilinmeyenleri Anlattı
Haber Merkezi
Özel Doğuş Hastanesi İç Hastalıkları Uzmanı Uzm. Dr. Nedret Akcan diyabet hakkındaki tüm bilinmeyenleri anlattı.
Konuyla ilgili konuşan Uzm.Dr. Nedret Akcan; '' Diyabet hastalığı günümüzde çok yaygın bir hastalık haline gelmiştir, ve malesef ki insanlar bu konuda yeteri kadar bilinçli değiller, doğru bilinen bir çok yanlışlar mevcut. Bu yüzden biz de diyabet hastalığı ile ilgili bilinmesi gerekenleri kaleme aldık.'' dedi.
DiyabetesMellitus (Şeker Hastalığı)
Şeker hastalığı kronik bir hastalık olup hayat boyu tedavi gerektirir. En basit teşhis bir damla kan ile yapılabilen açlık kan şekeri ölçümüdür.
Şeker hastalığının birkaç nedeni vardır. Hastalığın sebebi insülinin şekeri hücre içine sokamamasıdır. Vücuttaki insülin hormonu yetersiz kalmakta ya da görevini tam anlamıyla yerine getirememektedir. Bu hastalıkta sadece kandaki şeker oranı değil idrardaki şeker oranı da yüksek miktarda bulunabilir. Çünkü kanda şeker oranı 180mg/dl nin üstüne çıkarsa idrar seker çıkar buna böbrek eşiği denir.
Şeker hastalığı 3500 yıldır bilinmektedir. Günümüzde dünyada milyonlarca kişi bu hastalıkla yaşamaktadırlar. Bu hastaların 9/10'lik bölümü ise tip 2 adı verilen diyabet rahatsızlığı ile yaşamaktadırlar.
Şeker Hastalığı (Diyabet) Tipleri
Nedenleri ve başlangıç zamanına göre şeker hastalığı başlıca iki tipe ayrılır.
Tip I Diyabet
Çok genç yaşlarda başlar. Bu tipte, pankreasta üretilen insülin miktarı çok düşüktür veya üretim tamamen durmuştur.
Tip II Diyabet
Yetişkin yaşlarda başlar. Burada insülin üretiminin eksikliğinden ziyade, üretilen insülin gerektiği şekilde etki gösterememektedir. Çünkü insülin hücrede bulunan bağlantı bölgelerine bağlanamaz, bunun nedeni genellikle şişmanlarda görülen insülin direncidir.
Ayrıca yatkınlığı olan kişilerde, gebelikte üretilen bazı hormonlara ve metabolik yükteki artışa bağlı olarak gebelik sırasında ortaya çıkan ve gestasyonel (gebelik) diyabet adı verilen bir diyabet çeşidi daha vardır. Bu tip diyabette, kan şekeri hamilelik sonrasında genellikle normale döner. Ancak bu kişilerin yaklaşık % 40'ında, sonraki 15 yıl içerisinde Tip II diyabet gelişir.
Şeker Hastalığı Tanısı Koyabilmek İçin Gerekli Olanlar
Herhangi bir zamanda ölçülen kan şekerinin 200 mg/dl'nin üzerinde olması veya açlıkta 126'nın üzerinde bulunması (hastada çok yeme, çok su içme ve çok idrara yapma gibi diyabetin klasik semptomları görülsün veya görülmesin), veya; İki Değişik zamanda ölçülen tokluk kan şekerinin 140 mg/dl üzerinde bulunması, veya; Şüpheli durumlarda yapılan şeker yükleme testi sonucunda, ikinci saatte alınan kan örneğinde 140 ve test esnasında diğer örneklerden herhangi birinde kan şekerinin 200 mg/dl üzerinde olması, gerekir.
Sık görülen bir hastalık olmasına rağmen, genellikle tanısının konması gecikmektedir. Bu nedenle şeker hastalarının büyük bir kısmında uzun süreli kan şekeri yüksekliğine bağlı olarak, zararlar (komplikasyonlar) ortaya çıkmaktadır.
Bu zararlar, yaşam süresi ve kalitesini etkilediğinden, riskli bireylerin (şişmanlar ve ailesinde şeker hastalığı olanlar) taranarak, hastalığın erkenden teşhisi ve hastaların sıkı bir şekilde takibi büyük önem taşımaktadır.
Şeker Hastalığından Korunmak İçin Yapılması Gerekenler
* Hekiminizin diyet, egzersiz ve ilaç önerilerini aynen uygulayın.
Kan şekeri düzeyinizi düzenli olarak ölçün veya ölçtürün ve kaydedin.
Sigara içiyorsanız bırakın.
Diyabetin uzun dönemde ortaya çıkan komplikasyonları konusunda mümkün olduğunca fazlaca bilgi edinin. Sık sık tansiyonunuzu kontrol edin; yüksekse düşürmek için ne yapmanız gerektiğini öğrenin ve verilen tedaviyi aynen uygulayın.
Her yıl tam bir göz muayenesinden geçin.
Böbrek hasarına ait belirtiler açısından kanınızda ve idrarınızda gerekli testleri yaptırın. Sonuçların ne anlama geldiğini, böbreklerinizi korumak için neler yapmanız gerektiğini öğrenin.
Kan yağlarınızı ölçtürün; yüksekse nasıl düşürüleceğini öğrenin ve verilen diyet, egzersiz ve tedaviyi aynen uygulayın.
Sinir hasarına ait yakınmalar (el ve ayaklarda karıncalanma ve yanma hissi, his azalması gibi) varsa, doktorunuza mutlak söyleyin.
Ayaklarınızı ve derinizi hergün kontrol edin. Ayakkabılarınızı geniş ve yumuşak derili ayakkabılardan seçin tırnakları uzun ve düz kesin.Herhangi bir sorun varsa, hemen tedavi edilmesini sağlayın.
Gebe iseniz veya gebe kalmayı planlıyorsanız hemen doktorunuzu görün. Kan şekerinizin gebelik öncesinde ve sırasında normale yakın değerlerde devam ettirilmesi hem sizin, hem de bebeğinizin karşılaşabileceği riskleri azaltır.
Kronik (uzun vadede ortaya çıkan) Komplikasyonlar
Diyabet damar sistemini tutan bir hastalıktır. Tutulan bu damarlar bir özellik gösterir ve sıklığı ona göre değişir. Göz damarları “Retina tabakasında kanamalar ve sıvı toplanması ile gelişen, görme azalmaları ve görme kayıpları ile sonlanan ve bazı hastalarda körlüğe kadar giden bozukluklara neden olur. Diyabetlilerin %60 da göz komplikasyonu vardır. Böbrekler süzme fonksiyonlarını yitirir, idrarda albumin çıkmaya, kanda üre yükselmeye ve Kan Kreatin değeri artmaya başlar. Ciddi önlem isteyen bir durumdur. Şeker hastalarının %25-30 da böbrekler bozulur.
Bu sebeplerden dolayı şeker hastalığında tanı konulduktan sonra yapılması gereken şey; her hasta için hastaya özgü tedavinin düzenlenmesi ve en kısa sürede kan şekerinin istenen düzeye indirilmesidir. Aksi taktirde oluşacak komplikasyonlar kaçınılmaz olacaktır.
