Satranç Kompozisyonu Dalında Türkiye’ye Şeref Ödülü

Satranç Kompozisyonu Dalında Türkiye’ye Şeref Ödülü
Tuncay Şen-AKHİSAR HABER

Kırkağaçlı olup Akhisar ve Manisa satranççılarının yakından tanıdığı Umut Sayman satranç kurguculuğunda dünya çapında  peş peşe başarılar alıyor. Satranç Oyucusu, Hakem ve Antrenör olarak bölgemiz yanı sıra Türkiye de de başarıları olan Sayman yıllardır satranç üzerine yazdığı yazılarla da tanınıyor. Akhisar da 2013 ve 2014 tarihleri arasında 3 kez  1. ci kademe satranç antrenörlüğü  kursularında eğitmenlik olarak görev almış, 2 kez çağlak turnuvamıza katılmış bir birincilik bir de ikincilik kazanmıştır.

Azerbaycan Satranç Federasyonunun Şahmat Besteçiliği Komisyonu tarafından düzenlenen Enver Yusupov 95.hatıra yarışması 19 Aralık 2015 tarihinde sonuçlandı.

4 ülkeden (Azerbaycan, Türkiye, Ukrayna ve Rusya) 14 kompozitörün 20 tane iki hamlede mat eseriyle katılmış olduğu yarışmada ülkemiz kompozitörlerinden Umut Sayman savunma hamlelerinin siyah şah tarafından yapıldığı Le Grand temalı eseriyle Şeref Ödülleri arasında birinciliği kazanmıştır.

Yarışmanın ülkemiz tarafından diğer bir sevindirici yönü ise Fide World Cup Şampiyonu Kenan Velikhanov'un Azerbaycan ve Türkiye Devlet Başkanları arasındaki desteği ve yardımlaşmayı konu alan “Geri Dönüş” temalı eserinin yarışmanın birincisi olmasıdır. Kompozisyonun birinci olmasındaki en büyük etken, dünya kompozisyon tarihinde eşine rastlanmadık bir şekilde dört farklı geri dönüşün hamlesinin bu kompozisyonda gerçekleşmesidir.

K.Vəlixanov (Azərbaycan)
Ə.Yusupov - 95 XY, 2015
1-ci Mükafat
I. Əliyev  və T.Ərdoğana həsr edilir! 

 

Siyahlar dört farklı evrede siyahın savunma taşını yok ederek batarya oluşturuyorlar. Her bataryada bir mat tehdidi oluşuyor. Siyahlar her savunması hamlesi farklı bir batarya oluşturmaktadır ve beyaz taş her defasında bir gelmiş olduğu kareye geri dönerek matı gerçekleştirmektedir. Kurguculukta dört defa geri dönüş ilk defa bu problem ile gerçekleşmiştir. Geri dönüşü gerçekleştiren hamleler aynı zamanda siyahların matı engelleyen perdeleme hamlesini önlemektedir. Kompozisyondaki bataryanın kurulması açmazdaki taş ve geri dönme hamleleri, Başkanlarımızın birbirlerini desteklemesi ve birbirlerini yardımcı olmayı tavsir etmektedir.

Kənan Vəlixanov  (İmişli, Azərbaycan)

1.Acxd5? [2.Axe3#],
1... Axf5 (a) 2.Ac3# geri dönme
1...Axd5+ 2.Kxd5#
1... Vf8!.

1.Acxe2? [2.Fxd4#],
1...Axf5 (a) 2.Ac3# geri dönme
1...Vxf4 2.gxf4#,
1...Ac2 2.Kxd5#
1... Kd3!.

1.Afxd5? [2. Axe3#],
1...Axf5 (a) 2.Af4# geri dönme
1... Axd5+ 2.Kxd5#
1... Vf8!.

Çözüm:

1.Afxe2! [2.Fxd4#],
1...Axf5 (a) 2.Af4# geri dönme
1...Vf4 2.gxf4#,
1...Ac2 2.Kxd5#.

Kenan Velikhanov devlet başkanlarımız Sayın İlhan Aliyev ile Sayın Recep Tayyip Erdoğan’ın birbirlerini desteklemesi tavsir ettiği bu problemi. Cumhurbaşkanımız Recep Tayyip Erdoğan’ın Azerbaycanlı şair Baxtiyar Vahabzade’nin “Azerbaycan-Türkiye” şiirini okumasından duygulanarak hazırlamıştır ve birde devlet başkanlarımızın birbirlerini desteklemelerini anlatan aşağıdaki şiiri yazmıştır.

Əliyev və Ərdoğan.

Bir millətin iki oğlu,
hünər dolu qeyrət dolu,
o da ulu, bu da ulu,
Əliyev və Ərdoğan

Biz türklərə bir baş tacı,
evladları qardaş, bacı
o da hacı bu da hacı.
Əliyev və Ərdoğan.

Siz Babəkdən dərs aldınız
Süleyman tək bac aldınız,
bu amalla ucaldınız-
Əliyev və Ərdoğan.

Ulu tanrı olsun kömək,
hər məqamda uca görək.
O,Süleyman bu da Babək-
Əliyev və Ərdoğan.

Atatürk tək sərkərdəmiz,
Heydər kimi öndərimiz,
bizim qürur mənbəyimiz-
Əliyev və Ərdoğan.

Yarışmanın şeref ödülleri klasmanında Türk kompozitör Umut Sayman birinciliği kazandı.

U.Sayman (Türkiyə)
Ə.Yusupov -95 XY, 2015
1-ci fəxri rəy

#2           6+8

Le Grand temasının gerçekleştiği kompozisyonda savunma hamlelerini siyah şah tarafından yapılıyor.

Le Grand mevzusu. Deneme hamleleri sonrasında oluşan mat tehditleriyle anahtar hamle sonrasında matın gerçekleştirilmesidir.

Yanlış anahtarların birinde 1. Vf8? (2. Vf2#) sonrasında siyahlar şahın savunma hamlesi olan 1...Şd4 hamlesine karşı beyazlar Le Grand temasını oluşturacak biçimde, doğru anahtar hamlenin mat tehditleri olan 2. Ac2# [A] ve 2. Af5# [B] matı gerçekleştiriyorlar. Yanlış anahtarda matı gerçekleştiren bu hamleler, doğru anahtarda, karşımıza biri tehdit diğeriyle matı gerçekleştiren hamle olarak çıkmaktadır.

Diğer bir yanlış anahtar olan 1. Vh5? hamlesi sonrasında 2. Af5# [B] mat tehdidi bulunmaktadır. Siyah şahın savunma hamlesi ise 2. Ac2# [A] sonrasında mat olmaktadır.

Anahtar hamle ise A ve B matlarıyla gerçekleşmektedir. 1. Kc3! hamlesi siyah şahın savunma hamlesi dışındaki tüm hamleleri 2. Ac2# [A] hamleler sonrasında mat olur. Siyah şahın kaçış hamlesi olan 1...Şd4'e karşı ise beyazlar 2.Af5 [B]#. ile matı gerçekleştirirler.