Derste Yumurta ve Zeytinde bonzai özentisi
Yumurta işi gündemde, basından anladığıma göre yumurta atmak demokratik bir tavırmış. Hergün yeni birşeyler öğreniyoruz. Ben de tedbiri elden bırakmayıp yarınki dersime birkaç yumurta götüreceğim. İstediğim gibi bir yanıt mı gelmedi, yumurta! Hem zaten bu yılki öğrenciler öğretmenler gününde bana bir hediye bile vermediler. Halbuki geçen yıl evime irmik helvası getirmişlerdi. Evet düşündükçe yumurtayı demokratik bir tepki olarak derste kullanmak iyi bir fikir.
Geçen ay açılışı yapılan İzmir Ekonomi Üniversitesinin Güzel sanatlar binasını görememiştim. Nejat Kutup ile geçen hafta rekor sürede tasarlanan ve hizmete konulan çılgın binasını Güzel sanatlar ve Tasarım bölümü dekanı Tevfik Balcıoğlu sağolsun kısaca gezdirdi. Kendi deyimi ile makyajı yapılmamış bir genç ve güzel kız gibi bina. Ekrem Demirtaş çılgın bir bina istemiş ve çılgın bir bina da olmuş.
Tasarımdan hizmete girmesi bir yıldan az bir sürede oluşmuş. Bir gök anfisi var gerçekten bu iklim için inanılmaz güzel, bir de yeşillendirilmesi gerek. Tevfik Bey sponsor arayışı içinde olduğundan bahsetti yeşillenmesi için. Binadan ayrıldıktan sonra aklımdan bazı şeyler geçti kısaca yazayım belki fikirleşmeye bir yardımı olur.
Eh elhamdülillah tasarım, bahçe peyzajı ney anlamasam da çoğu hocadan fazla üniversite görmüşlüğünün ve gene çoğu hacı hocadan fazla tarım yapmış ve arboretum gezmiş olmanın verdiği cesaret ile birkaç fikri kağıda dökeyim dedim. Beş yıldır Alev Katrinli hocanın bölümünde ders verdiğim bu üniversitede tıkış tepiş bahçeye sığdırılan yeni binayı ben doğrusu çok beğendim.
Eski zeytin ağacına bonsai özentisi
Eski zeytin ağaçları gerçekten bu yörenin en büyük zenginliklerinden biri. Dünyadaki en eski ve en güzel zeytin ağaçları Urla, Çeşme yarımadasında. Yarimada.org da önümüzdeki yıl bir ödüllü fotoğraf yarışması planlıyoruz bu ağaçları daha gözönünde bir hale getirmek için.
Yaşlı zeytin ağaçlarının saçlarını bonzai diyerek kesip 3-5000 euroya satıyorlar ki bana bu muhteşem ihtiyarların saçlarını yeşile boyayıp burunlarına halka geçirip sergilemek kadar sapıkça gibi geliyor bu yapılan. Zeytin bonzaisiymiş. Bonsai desen bonsai değil, tasarım desen tasarım değil ve nacizane kanaatimce kibir ve özentinin ötesine geçmeyen bir garabet. Yahu, bu ağaçları Persler ve Yunanlar birbirleriyle savaş ederken yakarlarmış düşmana zarar vermek için. Dünyanın en güzel zeytin ağaçları burda alay eder gibi özenti bir budama şekli de neyin nesi? Küçük tutarak gerçekten bonzai yap anlarım ve sanatını beğenirim de ama koskoca onurlu ağaca punk saç traşı? Umuyorum geçici bir modadır.
Ben binayı gördükten sonra alttaki binanın üzerindeki kabaca birkaçyüz metrelik alanın 25 santim toprakla doldurulup doldurulamayacağını merak ettim doğrusu. Eğer bu teknik olarak mümkün ise ve bir gizli saksıya 5-6 metreküp toprak ayrıca koymak ta mümkün ise oraya bir yaşlı zeytin ağacı ki klasik üretime yönelik biçimde budamayı görmek isterim alternatif ise hiç budanmadan bırakılması ama bonzai türünde budamak bence tek kelime ile iğrenç olur. Neyse zevkler ve renkler tartışılmaz onun için kuvvetli hissiyatımı paylaşmayı da burada keseyim. Herkesin zevki ve beğenisine sonsuz saygı moduma geri dönmeye çalışayım.
Bu arada birkaç yüz metre alanı bir zeytin ağacı hariç --eğer teknik olarak o alana o kadar toprak taşımak mümkün ise-- düz sakin ve pastoral tutmak en güzeli olur diye hayal ettim binadan ayrıldıktan sonra. Birkaç mini sprinkler ile orası belki yeşil bir alan olur ve zaman zaman iki kuzu bile otun içinde otlayarak kısa tutar o yeşili. Teknik olarak biraz zorlayabilir yaz aylarında ama zeytin ve bir iki kara selvi (mezarlık selvisi veya servisi gare benimsediğiniz yazım şekline göre) o alanda enfes olur diye hayal ettim. Tam bu yörenin bitkisi.
Gök anfide de belki gene bir veya en fazla iki selvi ağaçtan 3-4 er metreküplük ağaç saksılarda ve onun dışında çoğunluğu kışın yaprağını döken amerikan sarmaşığı (ivy) biraz sonbaharda anfiyi süpürme telaşı yapar ama çok fazla toprak taşımayı gerektirmez hem ivy league çağrışımı bile yapar diye gülümseyerekten. Bukadar hi tech bir binada bu bitkiler hi touch tezadını da beraberlerinde getirirler. Gidip görmeye değer bir tasarım ve bina yapılmış.
