Akhisar Ovası Arkeolojik Araştırmanın İlk sonuçları Hakkında Bilgi Verildi!

AKHİSAR OVASI ARKEOLOJİK YÜZEY ARAŞTIRMASININ İLK SONUÇLARI HAKKINDA BİLGİ VERİLDİ
>>> Barış GEZİCİ

Adnan Menderes Üniversitesi, Arkeoloji Bölümü Öğretim Üyelerinden Doç. Dr. Engin Akdeniz’in başkanlığında Arkeologlar Cennet Pişkin, Umut Bilen ve Emre Erdan’ dan oluşan bir araştırma ekibi Eylül ayında 21 gün süreyle Manisa ili ve ilçelerinde prehistorik-protohistorik dönemlere ilişkin bir yüzey araştırması gerçekleştirdi. TÜBİTAK tarafından desteklenen, “Manisa İli ve İlçeleri’nde Prehistorik-Protohistorik Kültürlerin Tespiti” başlıklı yüzey araştırması Kültür ve Turizm Bakanlığı, Kültür Varlıkları ve Müzeler Genel Müdürlüğü’nden alınan izinle Eskişehir Müzesi Müdürlüğü elemanı arkeolog Gülsüm Baykal’ın denetiminde yürütüldü.

Araştırma projesinin 2007 yılı kısmı hakkında yeni bilgiler veren proje başkanı Doç. Dr. Engin Akdeniz, araştırmalarımız esnasında Manisa Valisi, İl Kültür ve Turizm Müdürlüğü, Müze Müdürlüğü, Alaşehir ve özellikle Akhisar Belediyesi katkı sağlamışlardır. Akhisar Belediyesi’nin katkılarına ayrıca dikkat çekerek, “Akhisar Belediyesi’nin katkıları Türkiye’deki diğer arkeolojik çalışmalara örnek olacak niteliktedir. Pek çok konuda kendilerinin yardımına başvurulmuş ve her türlü sorunumuz Belediye personeli tarafından en kısa zamanda çözülmüştür. Araştırmalarımızın başarıya ulaşmasında Tübitak’tan sonraki en büyük pay Akhisar Belediyesi’ne aittir” dedi.

TÜBİTAK tarafından 3 senelik bir proje olarak kabul edilen araştırmanın bu seneki kısmının Manisa İl merkezi ve çevresi ile Saruhanlı, Gölmarmara, Turgutlu, Kula, Alaşehir özellikle de Akhisar İlçelerinde sürdürüldüğünü belirten Akdeniz, “Akhisar’ın bulunduğu stratejik konum sebebiyle araştırmalarda en yoğun incelenen arazi olduğunu, bu sene tamamlanamayan kısımları önümüzdeki sene yapacakları çalışmalarla tamamlamayı planladıklarını, sonraki yıllarda ise bilimsel açıdan uygun görülecek bir yerleşimde Kültür ve Turizm Bakanlığı’ndan izin alınabilmesi durumunda kazı yapılmasının planlandığını” söyledi.

Engin Akdeniz, Akhisar ve çevresindeki Prehistorik-protohistorik yerleşimler hakkında şunları söyledi “Akhisar’da 1950’li yılların sonu ve 1960’lı yılların başında İngiliz arkeolog D.H.French tarafından yüzey araştırmaları yapılmış ve bu sırada bazı yerleşimler tespit edilmiştir. Ancak geçen zaman zarfında bu yerleşimlerin bir kısmının yeri bile bilinmez hale gelmiştir. Araştırmalarımızın bir bölümü bu yerleşim yerlerinin yeniden aranmasına ayrılmış ve hemen tamamının yeri tespit edilmiştir. Ayrıca French tarafından verilen bazı yerleşim isimlerin yanlış olduğu anlaşılmış, doğrusuyla değiştirilmiştir. Daha önce hiçbir bilim adamı tarafından bilinmeyen yeni bazı merkezler de ilk defa arkeoloji dünyasına tanıtılmıştır. “Çalışmalar sırasında yöre halkının yardımlarının kendileri için çok önemli olduğunu” belirten Akdeniz, Kaybolmuş birçok yerleşimin yerini ancak yaşlı köy sakinlerinin yardımları sayesinde bulabildiklerini söyledi. Ayrıca Manisa İl Genel Meclisi Üyesi Kefayettin Öz’ün de bu konuda kendilerine büyük katkı sağladığını anlattı.

Engin Akdeniz’in verdiği diğer bilgiler özetle şu şekilde; Daha önce Rafet Dinç tarafından incelenen Kulaksızlar’da yapılan yeni araştırmalarda Kalkolitik Çağ’da önemli bir mermer-taş idol-kap üretim merkezi olduğu anlaşılmış, hatta günümüzde de işletilen Harmandalı mermer yatağından güneye Akselendi’ye doğru uzanan jeolojik yükseltinin eteklerinde de bu şekilde buluntuların devam ettiği anlaşılmıştır. Kulaksızlara yakın bir coğrafyada Akçeşme Köyü’nün 1 km. kuzeybatısındaki “Üyücek Tepe” höyüğünde Kulaksızlar buluntularına benzer eserler ele geçmiştir.

Moralılar köyü yakınlarındaki “Moralılar Höyüğü”nde Neolitik Çağ’a kadar uzanan bölgenin ve hatta bütün Ege Bölgesi’nin en erken buluntu merkezlerinden biridir. Buradaki yerleşim M.Ö. 7. binyıla kadar inmektedir. Dolayısıyla bölgedeki en erken yerleşimdir. Boyutları itibariyle oldukça geniş bir alanı kaplayan höyükte Akhisar yöresinin ilk çiftçi-çoban halklarının basit evlerde yaşadıkları ve pişmiş topraktan çanak çömlek ürettikleri anlaşılmıştır. Bu arazinin yerleşim yeri seçilmesindeki en önemli sebep jeomorfolojik yapının günümüzdekinden biraz farklı olması, çevrede birbirine yakın göllerin ve farklı ekosistemlerin bulunuyor olmasıdır”

Akhisar’ın güneybatısında, İzmir karayolu ve ona paralel uzanan demiryolu yakınındaki “Dağdeviren Çiftliği Höyüğü” bölgenin en önemli Kalkolitik ve İlk Tunç merkezlerinden biridir. Tepenin üzerindeki kalıntılar antik Çağlarda da yerleşimin devam ettiğini belgelemektedir.

Akhisar’ın 4 km. güneyindeki “Akhisar Höyük’te” de İlk Tunç Çağı’na kadar inen buluntulara rastlanmıştır. Pınarcık (Kennez ) Köyü yakınlarındaki Kennez Höyüğü ile Kızlaralanı Köyü yolu üzerindeki “Kızlaralanı” Höyüğü Kalkolitik ve İlk Tunç Çağı buluntusu veren merkezlerdendir.

Çamönü (Karasonya) Köyü yakınlarındaki “Çamönü Höyüğü” bulunduğu coğrafya itibariyle Akhisar çevresindeki höyükler arasında en ilginç konumda olanıdır. Son derece yoğun ve kaliteli İlk Tunç Çağı buluntularıyla dikkat çekmektedir.