Akhisar Sigara Fabrikası Hayata Geçiyor

AKHİSAR SİGARA FABRİKASI HAYATA GEÇİYOR
Akhisar (Kenan MOLLA)

Akhisar'da temeli 1975 yılında dönemin Başbakanı Süleyman Demirel tarafından atılan Akhisar Sigara Fabrikası ihaleye çıkıyor. Manisa Defterdarlığınca 26 Haziran tarihinde yapılacak olan ihale Akhisar Mal Müdürlüğünde gerçekleştirilecek. Tarım, turizm, eğitim, sağlık, sanayi, sosyal ve kültürel tesisler yapmak amacıyla ihale edilecek olan yatırımın, 49 yıl süre ile yıllık 672 bin TL üzerinden pazarlık usulü ihale edileceği açıklandı. 

Akhisar Belediye Başkanı Salih Hızlı; "Atıl durumda olan bu kamu malının yeniden ekonomiye kazanılmasını sağlamak için çok hevesli ve heyecanlıyız. Yaptığımız görüşmeler sonucu ihaleyi kazanan firmaya Akhisar Belediyesi olarak her türlü desteği vereceğiz.  

Türkiye'nin tütün deposu olarak bilinen Manisa'nın Akhisar İlçesindeki Sigara fabrikası kurulmasının üzerinden geçen 34 yıl sonra ihaleye çıkıyor. Daha önce mülkiyeti TEKEL'e ait olan ancak Vergi borcuna mahsuben Hazine adına tescil edilen 24 parçada toplam 1.224.840,00 metrekare yüzölçümüne sahip olan fabrika 26 Haziran günü yeni sahiplerini bulmak için ihale edilecek.

Manisa Defterdarı Zekai Dede konuyla ilgili olarak yaptığı açıklamada, 49 yıl süre ile yıllık 672 bin TL üzerinden pazarlık usulü yapılacak olan ihalenin Akhisar Mal Müdürlüğünde gerçekleştirileceğini ve fabrikanın Belediyece uygun görülecek tarım, turizm, eğitim, sağlık, sanayi, sosyal ve kültürel tesisler yapmak amacıyla kullanıma sunulacağını açıkladı.

Bitkisel üretimle sınırlı olmak kaydıyla üzerinde tarım veya organize hayvancılık yapılmak üzere kullanım hakkı tesis edilen fabrikanın irtifak hakkı bedelinin; ilk yıl ihale bedeline, ikinci ve üçüncü yıllar için ise sözleşmesine göre tespit edilecek bedele yüzde yetmiş oranında indirim uygulanmak suretiyle ihale edileceğini belirten Defterdar Zekai Dede bu ihale ile devletin sırtındaki kamburun kalkacağını ifade etti.

İKİNCİ İHALE

Akhisar'ın Belediye Başkanı Salih Hızlı ise Özelleştirme İdaresinden Milli Emlak Genel müdürlüğüne devrolan Akhisar Sigara Fabrikasının iki yılda ikinci kez ihaleye çıktığını hatırlattı. Başkan Hızlı, "Geçtiğimiz yıl yapılan ihale fabrikanın tümünü kapsamadığı için başlamadan bitmişti. Şimdi biz Akhisar Belediyesi olarak arsa üzerinde yeni bir plan değişikliği yaptık. Bu ihalede arazinin ve üzerindeki taşınmazların tamamı ilahe ediliyor. İnşallah Türkiye ve İlimiz için hayırlı olur" dedi.

ÖZEL İDARE ALABİLİR

Yapılan ihale ile ilgili ilk açıklama Manisa İl Özel İdaresinden geldi. İl Genel Meclisi Başkanı Dursun Ali Yıldız fabrikanın dününü ve bugününü iyi bildiklerini, 26 Haziranda yapılacak olan ihaleye yetişemeyeceklerini söyledi. Yıldız, "Ancak yapılan ilk ihalede bir aksilik olursa bizde ikinci aşamasına katılabiliriz" dedi. Fabrika ile ilgili olarak İl Genel Meclisi olarak bir komisyon kuracaklarını belirten Başkan Dursun Ali Yıldız, "Fabrika üzerinde özel idare olarak ne yapabiliriz bunun hesabını yapmamız gerek. Bunun için bir çalışma yapıyoruz. İhalenin durumuna göre hareket edeceğiz" dedi.

FABRİKANIN GEÇMİŞİ

Akhisar Sigara Fabrikasının temelleri 1975 yılında dönemin Başbakanı Süleyman Demirel tarafından atıldı. Fabrikada 'Blended' tipi kaliteli üründen sigara üretilmesi hedefleniyordu. Başbakan Süleyman Demirel temel atma töreninde Akhisar'a il olma sözü verdi. Fabrikada çalıştırılmak üzere aynı yıllarda 600 işçi işe alındı. Ancak temel atıldıktan sonra iki yıl boyunca fabrikaya bir çivi bile çakılmadı. 1977 yılında seçimlerden önce fabrikada çalışmalar tekrar başladı. Fabrika 1984 yılına kadar değişen iktidarlar ile bitme aşamasına geldi. 1984 yılında dönemin Başbakanı Turgut Özal serbest piyasa ekonomisini sağlamaya başlayınca Türkiye'de yabancı sigara satışına izin verildi. Bunun üzerine Akhisar Sigara fabrikasının kuruluş amacı askıya alındı. 1986 yılında yabancı firmaların Türkiye'de üretip yapmasını sağlayan yasa onayladı. Ardından çıkan diğer kanunlar ile yabancı tütün Türk tütüne karşısında avantajlı duruma geçti.

1994 genel seçimlerinde DYP Genel Başkanı olan Tansu Çiller Akhisar'a 79 plaka ile gelince Akhisarlılar tekrar sigara fabrikası ve Akhisar'ın il olması için ümitlendi. Ancak Çiller SHP ile koalisyon kurup iktidar olmasına rağmen fabrika açılmadı. Daha sonra gelen ANA-YOL hükümeti de fabrikanın özelleştirilmesi için çalışma yaptı. Ancak bazı engeller nedeniyle bu gerçekleşmeyince fabrika depo olarak kullanılmaya başladı. Milyonlarca TL harcanmasına rağmen bir türlü faaliyete geçmeyen fabrikaya her yıl eklenen onarım giderleri hükümeti rahatsız etmeye başladı. 30 yıl içinde fabrikaya harcanan toplam onarım ve bakım giderinin 235 milyon TL olduğu açıklandı. Daha önce işe alınan 600 işçi ise hiç çalışmadan emekli oldu.